Χριστουγεννιάτικο Αίνιγμα

  Ενα αίνιγμα ευρηματικό, επίκαιρο κι αγαπημένο. Το είχα ξεχωρίσει μέσα από το πλήθος υλικού  στις υπέροχες χρονιές του Διετούς Κύκλου Μουσικοκινητικής Αγωγής. Θα το βρείτε στο βιβλίο "Η παρέα του Αϊ-Βασίλη", Χριστουγεννιάτικα Δρώμενα για παιδιά, Νεφέλη Ατέσογλου κι επιμέλεια Αγγέλικα Σλάβικ, Εκδόσεις: ΟΡΦΕΑΣ.

• Συγκεντρώνουμε τα παιδιά και καθόμαστε σε διάταξη κύκλου.
• Με φαντασία στις εκφράσεις του προσώπου μας και κινήσεις των χεριών προσπαθούμε να αποδώσουμε (χωρίς να μιλάμε) τα λόγια του αινίγματος στα παιδιά
• Τους δίνουμε λίγο χρόνο για να μαντέψουν περί τίνος πρόκειται.
• Επαναλαμβάνουμε τις κινήσεις και τις εκφράσεις προσθέτοντας και τα λόγια αυτή τη φορά.

   "  Τι είναι αυτό;

    το μικρό και στρογγυλό

    που ειν' με χιόνι σκεπασμένο

    Μα ... ... ... δεν είναι παγωμένο

    Βάζουν το ένα πάνω στο άλλο

    φτιάχνουνε βουνό μεγάλο

    Παίρνεις  ένα και το τρως ... ...

  ...πάλι τρως .....και ξανα τρως!"

                                                                         ΤΙ   ΕΙΝΑΙ ;

Χριστουγεννιάτικος Αυτοσχεδιασμός

 

 

• Επιλέγουμε ένα χριστουγεννιάτικο τραγούδι (προσωπικά επέλεξα, "Let it Snow, Let it Snow Instrumental" από: https://youtu.be/nXDs-V_Lgxk ) και βάζουμε τα παιδιά να κινηθούν στο ρυθμό της μουσικής .
• Σταματάμε ανα διαστήματα την μουσική και στις παύσεις ζητάμε από τα παιδιά να κάνουν διάφορα σχήματα  με το σώμα τους. Π.χ. αστέρι, δέντρα, κεράκι. Σε άλλη παύση ζητάμε να πέσουν στο έδαφος αργά και μαλακά σαν το χιόνι. Ταυτόχρονα, παρατηρούν το ένα το άλλο κι επιμένουμε να συμμετέχει και η έκφραση του προσώπου τους.

 

 

• Χωρίζουμε τα παιδιά σε 2 ομάδες και παρουσιάζουμε εικόνες με καμπανούλες, χιόνι, χριστουγεννιάτικες μπάλες, κεράκια, αστέρια, βοσκούς και μάγους. Με βάση τις εικόνες αυτές, ζητάμε απο την κάθε ομάδα να φτιάξει τη δική της ιστορία.
• Τους διαβάζουμε το παρακάτω ποίημα και προτείνουμε να το προσθέσουν στον αυτοσχεδιασμό τους.

     ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΔΕΝΤΡΟ

 (Ρένα Καρθαίου)

Καμπανούλες, καμπανούλες

κρεμαστές, μικρές χαρούλες

και μπαμπάκι αντί για χιόνια

στα μικρά του δέντρου κλώνια.

Μπάλες μπάλες και κεράκια

κι αναμμένα φαναράκια

και παιχνίδια κι αγγελούδια

κι άλλα χίλια δυο καλούδια.

Κάτω χαμηλά στη βάση

μάγοι και βοσκοί έχουν φτάσει,

και προς της κορφής τα μέρη

φέγγει λαμπερό ένα αστέρι.

Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: https://elniplex.wordpress.com/glossa/anthologio-poetry/χριστουγεννιάτικα-ποιήματα/
[Πρόσβαση στις 26/11/2015]

• Ανάλογα με την ηλικία και την εξοικοίωση των παιδιών με τη μουσική, μπορούμε να  προτείνουμε να προσθέσουν και μουσικά όργανα. Για παράδειγμα, τρίγωνο όταν εμφανίζεται το αστέρι, κρουστά για τους μάγους κτλ.

    Δεν υπάρχει πιο πλούσιο υλικό από την φαντασία των παιδιών. Δίνοντάς τους τα κατάλληλα ερεθίσματα και την βοήθειά μας όταν χρειαστεί, μπορούμε να απολαύσουμε εξαιρετικούς αυτοσχεδιασμούς.

 Καλή Επιτυχία!
    MusicEfi

Τρουφάκια από MusicEfi

                      

Διανύουμε μία περίοδο, όπου τα γλυκά κάνουν αισθητή την παρουσία τους ...γι'αυτό κι εμείς θα μείνουμε σε αυτη τη γλυκιά διάθεση και θα φτιάξουμε μαζί με τα παιδιά ... τρουφάκια!!!
  Όχι, μην αναρωτιέστε.....δεν άλλαξε η θεματολογία του blog. Ο ρυθμός, η κίνηση και ο λόγος θα είναι τα βασικά συστατικά μας, για να ξεκινήσουμε :)

  Εισαγωγή/Κινησιολογικό

• Είμαστε σε διάταξη κύκλου με τα γόνατα λυγισμένα και τον κορμό κάτω, αλλά χωρίς να καθόμαστε στο πάτωμα. Ζητάμε από τα παιδιά να παρατηρήσουν τον εαυτό τους, την στάση σώματος τους , που έχουν το κέντρο βάρος τους κτλ.

                        

• Με τον ήχο ενός ρυθμού απο χειροτύμπανο, κάνουμε μία στροφή προς τα δεξιά, αλλάζοντας το κέντρο βάρους και παρατηρούμε τυχόν αλλαγές στη στάση του σώματος.

• Η παιδαγωγός επιλέγει ένα παιδί ως παράδειγμα και με αφορμή αυτό, ζητάμε από το κάθε παιδί να κάνει πάνω εκεί την ατομική του εξερεύνηση. Εξερευνούν τις αλλαγές στις στάσεις του σώματός τους (διασταυρώσεις) που μπορούν να γίνουν π.χ. αντίθετο γόνατο με κεφάλι, αντίθετη παλάμη με ώμο, γόνατο με αγκώνα κ.τ.λ.
• Με μουσική υπόκρουση από CD, ζητάμε από τα παιδιά να γίνουν "ζευγάρια" και να ανακαλύψουν περισσότερες διασταυρώσεις του σώματος.

  Το παρακάτω παιχνίδι, το βρήκα στο βιβλίο :
 "First Steps In Teaching Creative Dance To Children" - MARY JOYCE
  Published August 13th 1993 by McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages
  (first published June 1980)
 Παιχνίδι Κινησιολογικό (criss-cross town - "H πόλη της Διασταύρωσης")
  Κάποια παιδιά στέκονται στο κέντρο της αίθουσας. Τα υπόλοιπα κρύβονται, μακριά στις γωνίες της αίθουσας.
  Η Παιδαγωγός ξεκινά την αφήγηση (και τα παιδιά την δράση!):
"Μια φορά κι έναν καιρό, κάποια παιδιά είχαν αποκοιμηθεί σε ένα πάρκο. Αλλά δεν γνώριζαν ότι αυτο το πάρκο ανήκει στην πόλη της Διασταύρωσης!!
 Ξαφνικά, πίσω από τα δέντρα και κάτω από μεγάλες πέτρες ήρθαν κάποιοι περίεργοι άνθρωποι, οι άνθρωποι της διασταύρωσης (criss-cross people). Υπήρχαν criss-cross σκυλιά, criss-cross αράχνες, criss-cross γάτες, criss-cross λαγουδάκια, criss-cross άντρες, criss-cross γυναίκες.
  Μερικές φορές, αυτοί σερνόντουσταν στο πλάϊ, ανάποδα, πάντα όμως με κινήσεις διασταύρωσης. Πλησίαζαν κοντά, πολύ κοντά στα παιδιά που είχαν αποκοιμηθεί, όταν ξαφνικά, τα παιδιά ξυπνούν και τεντώνονται. Τα παιδιά τεντώθηκαν τόσο ψηλά και έντονα, όπου φοβήθηκαν οι άνθρωποι της διασταύρωσης (criss-cross people) και με τον ίδιο τρόπο κίνησης κι όσο πιο γρήγορα μπορούσαν, πήγαν πίσω στην κρυψώνα τους".

Η δραστηριότητα αυτή, μπορεί να επαναληφθεί αλλάζοντας τα παιδιά ρόλους.

  Τραγούδι 
Όταν διασταυρωθούν τα κατάλληλα υλικά, τότε έχουμε ........ένα γλυκό αποτέλεσμα.
Βάλτε τη δική σας μελωδία και ρυθμό, και συνοδεύοντας τους στίχους με κινήσεις μαζί με τα παιδιά, απολαύστε τα μουσικά μας τρουφάκια!!!

     ΤΡΟΥΦΑΚΙΑ
(στίχοι: Έφη Χατζηθεοδωρίδου)

Τι ειν'αυτό; Τι είν'αυτό;
Κι είναι τόσο δα μικρό
Στρογγυλό, σοκολατένιο
Μες στη γλύκα βουτηγμένο

Βούτυρο, μπισκότα, γάλα
και τριμμένο καρυδάκι
Με κακάο και με τρούφα
έχεις τέλειο γλυκάκι ...!

Δραστηριότητα: "Άκου ήχο..."

   Στην ανάρτηση με τίτλο "Εφημερίδα (και άλλα αντικείμενα) ως Κίνητρο Έκφρασης", είδαμε τον τρόπο προσέγγισης χρήσης κάποιου αντικειμένου ως μέσο έκφρασης του παιδιού. Η παρακάτω δραστηριότητα, συνδέεται με το άρθρο αυτό, γι' αυτό και σας την παραθέτω.

•   Αρχικά, συγκεντρώνουμε διαφορετικά είδη χαρτιού (χαρτί γκοφρέ, χαρτί από εφημερίδα, χαρτόνι χοντρό, ριζόχαρτο κ.τ.λ.) και μαζί με τα παιδιά παρατηρούμε στο κάθε είδος τι χαρακτηριστικά έχει π.χ. άγριο/μαλακό στην υφή, χοντρό/λεπτό, αν το ρίξουμε κάτω τι ήχο κάνει, αν το χτυπήσουμε με την παλάμη μας πώς θα ακουστεί κ.ο.κ.

•   Επιλέγουμε ένα κομμάτι χαρτί από εφημερίδα, ένα κομμάτι απο λαδόκολλα και αλουμινόχαρτο. Με αυτα τα τρία είδη, δημιουργούμε ένα χάρτινο drum όπου το κολλάμε, με χαρτοταινία στο πάτωμα.

• Στη συνέχεια, κάθε παιδί της ομάδας μας, παίρνει από ένα κομμάτι χαρτί, διαφορετικού είδους και κρατώντας το, κινείται στον χώρο λέγοντας ρυθμικά τα παρακάτω στιχάκια.

"Άκου ήχο που θα βγεί

Άμα παίξεις στο χαρτί

Το κουνήσεις, το χτυπήσεις

Κι ότι άλλο θες εσύ" 

 (στίχοι: Έφη  Χατζηθεοδωρίδου)

•     Στα δύο πρώτα στιχάκια, τα παιδιά κινούνται στον χώρο, χτυπώντας την παλάμη τους ρυθμικά στο χαρτί.

• Στα δύο τελευταία στιχάκια κουνάνε το χαρτί στον αέρα κι έπειτα το χτυπούν ρυθμικά. Τελειώνοντας το στιχάκι σταματούν σαν αγάλματα (παύση). 

    

• Στην παύση, ακούγεται ένας αυτοσχέδιος ρυθμός από το παιδί που κάθεται στο χάρτινο drum. Όταν ολοκληρωθεί το ρυθμικό, επαναλαμβάνονται από την υπόλοιπη ομάδα,οι παραπάνω στίχοι.

• Από την θέση του παιδιού στο χάρτινο drum , περνάνε διαδοχικά όλα τα παιδιά.

                                                                                                          Καλή Επιτυχία!

                                                                                                              MusicEfi 

Εφημερίδα (και άλλα αντικείμενα) ως Κίνητρο Έκφρασης

   Η χρήση ενός αντικειμένου στην ελεύθερη εκφραστική κίνηση βοηθεί το παιδί να απελευθερωθεί και να εκφραστεί καλύτερα και ακόμη αναπτύσσει τη φαντασία του. Το παιδί χρησιμοποιώντας, για παράδειγμα, μια εφημερίδα ή ένα κομμάτι ύφασμα κατα την ώρα της κίνησης πειραματίζεται σύμφωνα με τις δυνατότητες που του προσφέρει το αντικείμενο, με περισσότερη αυτοπεποίθηση και προέκταση της φαντασίας του. Το σχήμα του αντικειμένου καθώς και οι άλλες ιδιότητές του,  είναι ένα κίνητρο για δημιουργική έκφραση.
  Το παιδί προτού χρησιμοποιήσει ένα αντικείμενο θα πρέπει πρώτα να το γνωρίσει. Ν' αντιληφθεί από τι υλικό είναι κατασκευασμένο και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.

  Παράδειγμα: χρήση εφημερίδας

• Γνωριμία με το αντικείμενο

   Τα παιδιά κάθονται στο πάτωμα σε ημικύκλιο. Το κάθε παιδί:

__ Παράγει ένα ήχο με την εφημερίδα (πιθανό να προέρχεται από τσαλάκωμα, σχίσιμο κλπ )

__ Παράγει μια σειρά από ήχους, όμοιους ή διαφορετικούς

__ Κάνει διάφορα σχήματα στον αέρα ή το πάτωμα με την εφημερίδα (ευθείες, καμπύλες, γωνίες κλπ)

__ Εκφράζει συναισθήματα (ανάλογα με τη χρήση της εφημερίδας)

__ Χρησιμοποιεί την εφημερίδα σαν ένα οποιοσδήποτε άλλο αντικείμενο (καπέλο, μπάλα, αεροπλανάκι κλπ)

  Κατα την εκτέλεση των πιο πάνω δραστηριοτήτων επιμένουμε σε απόλυτη ησυχία και αυτοσυγκέντρωση των παιδιών. Στο τέλος κάθε δραστηριότητας γίνονται παρατηρήσεις και σχόλια ανάμεσα στα στα παιδιά.

• Κίνηση με το αντικείμενο

  Το κάθε παιδί κινείται χρησιμοποιώντας την εφημερίδα του σαν ένα οποιοσδήποτε άλλο αντικείμενο ανάλογα με τις εμπειρίες του και τη φαντασία του. (π.χ. μπαστούνι, ομπρέλα, καπέλο, ανθοδέσμη κλπ) Σ' αυτή τη δραστηριότητα θα υπάρξουν αρκετά στοιχεία μιμητικής και δραματικής έκφρασης.
__ Σαν μια προέκταση αυτης της δραστηριότητας είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί και ηχογραφημένη μουσική ή μουσική στο πιάνο, την οποία τα παιδιά θα ερμηνεύουν με τις κινήσεις τους και το αντικείμενο.

• Ζευγάρια

  Σε ένα επόμενο στάδιο και ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης των παιδιών, τα παιδιά είναι δυνατό να εργαστούν και να κινηθούν σε ζευγάρια χρησιμοποιώντας σαν κίνητρο τις εφημερίδες. Το αποτέλεσμα συνήθως είναι μιμητικές κινήσεις και σύντομες δραματικές σκηνές.

• Ομαδική Εργασία

  Στο τελευταίο στάδιο τα παιδιά ανάλογα πάλι με τις ικανότητές τους, εργάζονται σε μικρές ομάδες. Με κίνητρο τις εφημερίδες, που χρησιμοποιούν είτε σαν αντικείμενα είτε σαν κοστούμια, έχουν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν όχι μόνο απλές μιμητικές κινήσεις, αλλά και σκηνές που χαρακτηρίζονται από δραματική πλοκή.(ΣΕΡΓΗ, 1985: 77-79)



Βιβλιογραφία: ΛΕΝΙΑΣ ΣΕΡΓΗ (1985), "ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ", GUTENBERG, ΑΘΗΝΑ.

Ακούω τον ήχο-κάνω το σχήμα

• Όλα τα παιδιά είναι σε ημικύκλιο.
• Μπροστά τους έχουν ένα λευκό χαρτί και μολύβι.
• Έχουμε δύο όργανα και δύο σχήματα:

                 Μεταλλόφωνο - κύκλος
                 Ξύστρα - τρίγωνο

• Η νηπιαγωγός είναι πίσω από τα παιδιά. Έχει μπροστά της στο θρανίο τα δύο όργανα. Παίζει για λίγο ένα-ένα όργανο π.χ. μεταλλόφωνο και ξύστρα και ζητά από τα παιδιά να φωνάξουν το σχήμα, ανάλογα. Η νηπιαγωγός αρχίζει να παίζει ένα-ένα όργανο αργά.

• Τα παιδιά ξεχωρίζοντας το όργανο, θυμούνται τι σχήμα αντιπροσωπεύει και κάνουν στο λευκό χαρτί το σχήμα.

• Στην αρχή η νηπιαγωγός παίζει τα όργανα αργά-αργά. Δεν πρέπει ν' ακολουθεί πάντα την ίδια σειρά. Καμιά φορά παίζει ένα τρίτο όργανο για να δει πως θα αντιδράσουν.
• Στο τέλος όλα τα παιδιά θα πρέπει να έχουν ζωγραφίσει τα ίδια σχήματα. Σηκώνονται όρθια και κρατάνε την καρτέλα τους και η νηπιαγωγός ελέγχει.
• Στο παιχνίδι αυτό τα παιδιά θα πρέπει να διακρίνουν το Μεταλλόφωνο  και την ξύστρα και να θυμούνται το σχήμα του κάθε ήχου.

          Στο τέλος μπορούν να χρωματίσουν το κάθε σχήμα με διαφορετικό χρώμα.

Βιβλιογραφία:
Ανδρέας Χαραλάμπους (2001), "Μουσικά Παιγνίδια στην προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία", Εκδόσεις Ατραπός, Αθήνα.

MusicEfi :
Τα μουσικά όργανα που προτείνονται παραπάνω, είναι ενδεικτικά. Φυσικά και μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτά που έχετε στην διάθεσή σας.
Η παραπάνω δραστηριότητα, θα είχε ενδιαφέρον αν την χρησιμοποιούσαμε κινησιολογικά. Δηλαδή, αντί να ζητήσουμε απο τα παιδιά να ζωγραφίσουν το σχήμα στον ήχο που έχουμε ορίσει, θα μπορούσαν να μας παρουσιάσουν το σχήμα με το σώμα τους είτε ατομικά είτε σε μικρές ομαδούλες.

 

Παιχνίδι Μίμησης

  Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ίσες ομάδες και κάθονται πλάτη με πλάτη. Ίδια όργανα είναι τοποθετημένα μπροστά από κάθε ομάδα. Στο σήμα του δασκάλου ένας παίκτης από την πρώτη ομάδα παίζει κάτι σε ένα όργανο. Η δεύτερη ομάδα προσπαθεί να προσδιορίσει το όργανο που ακούσθηκε και να απαντήσει με το ίδιο ακριβώς. Αν είναι σωστό, τότε κερδίζει ένα βαθμό.

  Στη συνέχεια ένα άτομο της δεύτερης ομάδας παίζει κάτι και η πρώτη, ακούγοντας προσεχτικά, πρέπει να αντιδράσει με τον ίδιο τρόπο. Αν με τη σειρά της αναγνωρίσει το σωστό όργανο κερδίζει κι εκείνη ένα βαθμό κ.ο.κ.
  Το παιχνίδι μπορεί να γίνει πιο πολύπλοκο αν συμφωνήσουμε να χρησιμοποιήσουμε τα όργανα με ασυνήθιστο τρόπο. Μην ξεχάσετε να καθορίσετε εξ αρχής, μετα πόσους γύρους σταματά το παιχνίδι.
ΣΗΜ.: Αυτή η παραλλαγή είναι αρκετά εύκολη. Μπορούμε να δυσκολέψουμε το παιχνίδι αν συμφωνήσουμε από πριν, ότι κάθε ομάδα πρέπει να αναπαραγάγει ακριβώς, όχι μόνο το όργανο που ακούσθηκε, αλλά και τον ρυθμό που εκτελέσθηκε. (Τομπλερ, 2002: 20)

Βιβλιογραφία : ΤΟΜΠΛΕΡ ΜΙΧΑΛΗΣ (2002), "100 ΜΟΥΣΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ", Τίτλος Πρωτότυπου: HANDBOOK OF MUSIC GAMES, Συγγραφέας: GER STORMS(1979), Μτφρ.: Μιχάλης Τόμπλερ, Εκδ.: edition Orpheus, Σ. & Μ. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ ΟΕ, Αθήνα.


MusicEfi: 

• Στο παραπάνω παιχνίδι θα πρέπει να έχουμε διπλά μουσικά όργανα, για να μπορούμε να μοιράσουμε τα ίδια σε κάθε ομάδα. 
• Στο σημείο που αναφέρετε ότι μπορούμε "να χρησιμοποιήσουμε τα όργανα με ασυνήθιστο τρόπο", μπορούν π.χ.να χτυπήσουν ρυθμικά το ξύλο από το τυμπανάκι, αντί το δέρμα ή να σύρουν τα δάχτυλα πάνω στο δέρμα κ.τ.λ.
• Αν τα μουσικά όργανα δεν είναι αρκετά για το παραπάνω παιχνίδι, μπορούμε να προσθέσουμε είτε αυτοσχέδια μουσικά οργανάκια (που έχουμε φτιάξει με τα παιδιά), πλαστικά ποτήρια κ.τ.λ.

Ενδιαφέροντα των παιδιών και χαρακτηριστικά της ανάπτυξής τους

  Τα ενδιαφέροντα των μικρών παιδιών περιστρέφονται γύρω από τους εαυτούς τους, την οικογένεια και τα αντικείμενα του άμεσου περιβάλλοντός τους. Σαν μέσο επικοινωνίας χρησιμοποιούν το λόγο και πολύ συχνά, κυρίως στο παιχνίδι, κάνουν μελωδικούς μονολόγους ή διαλόγους. Επίσης για να συνοδεύσουν τις κινήσεις τους, δημιουργούν ρυθμικά τραγούδια και ασχολούνται με το δραματικό παιχνίδι.
  Οι δραστηριότητες αυτές των παιδιών είναι μια αντανάκλαση της ζωηρής φαντασίας που έχουν σ' αυτή την ηλικία και είναι δείγμα της επιθυμίας τους για εξερεύνηση. Αν και το λεξιλόγιό τους σ' αυτη την ηλικία είναι περιορισμένο, εν τούτοις έχουν ένα ζωντανό ενδιαφέρον για τα παραμύθια και ιστορίες και δείχνουν με ενεργό τρόπο την περιέργειά τους. Μέσα από τις δραστηριότητές τους είναι φανερή η δυνατή επιθυμία τους για ρυθμό, τραγούδι και μίμηση.
  Στα μικρά παιδιά, τα συναισθήματα και οι συγκινήσεις εξωτερικεύονται εύκολα, και μέσα από τη μουσική είναι δυνατό να δημιουργηθεί ένα κανάλι συναισθηματικής απελευθέρωσης. Ένα άλλο χαρακτηριστικό τους είναι η ευαισθησία τους στην κριτική και η θετική ανταπόκρισή τους στον έπαινο. Τα ενδιαφέροντά τους για κάτι, είναι σύντομης χρονικής διάρκειας, αλλά ενόσω διαρκεί δείχνουν ενθουσιασμό και ζήλο. Αυτός ο ενθουσιασμός και ο ζήλος που παρατηρείται στα παιδιά μπορεί να καρποφορήσει, αν δοθούν τα κατάλληλα κίνητρα μέσα από δραστηριότητες σχετικές με τα ενδιαφέροντά τους και μεσα στα πλαίσια των ικανοτήτων τους.

  Στα πρώτα στάδια της μουσικής αγωγής, οι διάφορες μουσικές δραστηριότητες μπορεί να έχουν σαν κεντρικό άξονα ή και σημείο αφετηρίας, ειδικές περιοχές και θέματα σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα των παιδιών. Η εκλογή των θεμάτων θα εξαρτάται από τις εμπειρίες τους για πειραματισμό και εξερεύνηση.
  Μερικά από τα συνηθέστερα θέματα είναι τα ακόλουθα:

• To παιδί και η οικογένεια
• Ζώα, παιχνίδια
• Μέσα μεταφοράς
• Χειμώνας- χιόνι - Χριστούγεννα
• Άνοιξη - πουλιά - λουλούδια
• Καλοκαίρι - θάλασσα - βουνό
• Φθινόπωρο - βροχή
• Καιρός - αέρας

(ΣΕΡΓΗ, 1985 : 7-8)

Βιβλιογραφία: ΣΕΡΓΗ ΛΕΝΙΑ (1985), " ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ " Εκδ. GUTENBERG, ΑΘΗΝΑ

Οι Αγρότες-μικρό δρώμενο

 Εισαγωγή:

 Ποιοί είναι αγρότες. Γιατί τους λέμε έτσι;  Τι ακριβώς κάνουν; Τι φοράνε; Τι προσφέρουν στον κόσμο; Γιατί πρέπει να τους αγαπάμε; Κάνουν δύσκολη και κουραστική δουλειά.

 Ρόλοι:
α. 5-6 παιδιά κάνουν τα δέντρα. Τα ίδια αποφασίζουν τι δέντρο θέλουν να είναι, πορτοκαλιά, μηλιά, μανταρινιά κ.λ.π.
   Φτιάχνουν, τα ίδια, τον καρπό τους, το χρωματίζουν και με ζελοτέιπ τα κρεμμάνε πάνω τους. Πολλά-πολλά φρούτα.

β. 5-6 παιδιά κάνουν τους αγρότες. Τα ίδια αποφασίζουν πως θα παρουσιαστούν. Καλάθια, ποδιές, μαντήλια, τσαπιά, καπέλα. Βρίσκονται έξω από την τάξη.

γ. 2-3 παιδιά κάνουν τις κοτούλες.

δ. Ένα παιδί κάνει την αλεπού.

  Τα ίδια τα παιδιά παίρνουν το ρόλο που θέλουν, το ρόλο που τα εντυπωσιάζει πιο πολύ. Αν κάποιος ρόλος χρειάζεται ένα ειδικό κοστούμι ή μια ειδική μεταμφίεση, τότε τους δίνουμε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν κόλλες, μαντήλια, κορδέλες, καπέλα ή οτιδήποτε άλλο θα τα βοηθούσε στο ρόλο τους. Μόνα τους φτιάχνουν τα πάντα. Η νηπιαγωγός εμψυχώνει και συντονίζει.

  Όλη αυτή η διαδικασία δεν είναι χάσιμο χρόνου. Είναι ότι καλύτερο για τα παιδιά. Είναι μια ευκαιρία να "δημιουργήσουν" χρησιμοποιώντας τη δημιουργική φαντασία τους.

- Πριν αρχίσει το παιχνίδι οι ομάδες κάθονται χωριστά και ακούνε τη μουσική του δρώμενου. Να ξεχωρίσουν και να θυμούνται ποια είναι η δικιά τους, ώστε αργότερα στο παιχνίδι, μόλις την ακούσουν να ενεργοποιούνται. Γι' αυτό και τα μουσικά παραδείγματα θα πρέπει να είναι εντυπωσιακά και διαφορετικά μεταξύ τους, αλλά και κατάλληλα για την κάθε σκηνή.

Το παιχνίδι:
- Τα παιδιά-δέντρα είναι σκορπισμένα στο κέντρο της αίθουσας. Έχουν τα χέρια ανοιχτά σαν κλαδιά. Το κεφάλι τους κάτω σαν να κοιμούνται.
- Οι αγρότες είναι όλοι έξω από την αίθουσα.
- Αρχίζει η πρώτη μουσική. Ένα κοριτσάκι είναι η καλή νεράιδα. Κρατά ένα ραβδάκι και με απαλά βήματα μπαλαρίνας, αγγίζει το ραβδάκι στο κεφάλι των δέντρων. Μετά φεύγει.
- Με τη δεύτερη μουσική τα δέντρα κάνουν αργές κινήσεις των χεριών και του κεφαλιού σαν να ξυπνάνε.
- Τρίτη μουσική: Ακούγονται από μακριά οι αγρότες. Έρχονται χαρούμενοι και αρχίζουν να κόβουν τα φρούτα και να τα βάζουν στα καλάθια. Ένας αγρότης κάνει ότι σκαλίζει ένα δέντρο και άλλο παιδί ότι κλαδεύει.
- Τέταρτη μουσική: Έρχεται καταιγίδα. Τα παιδιά-δέντρα κάνουν μεγάλες κινήσεις. Οι αγρότες σκύβουν κάτω από τα δέντρα να προστατευθούν.
- Πέμπτη μουσική: Πάλι ηρεμία. Τα δέντρα κουνάνε απαλά τα χέρια. Είναι χαρούμενα. Οι αγρότες σηκώνονται. Η καταιγίδα πέρασε.
- Έκτη μουσική: Οι αγρότες χαρούμενοι κάνουν ότι τραγουδούν, μαζεύουν τα πράγματά τους, χαιρετάνε τα δέντρα και φεύγουν.
- Είναι ένα παιχνίδι με μουσική, κίνηση, αυτοσχεδιασμό. Η νηπιαγωγός, σαν εμψυχώτρια, συνεχώς ενθαρρύνει, ενώ τα παιδιά τα κάνουν όλα.
- Άλλη μέρα τα παιδιά ζωγραφίζουν ότι τους έκανε εντύπωση από το δρώμενο.(Χαραλάμπους, 2003 : 67-69)

Μουσικά  Αποσπάσματα:

1. A. Niemann "Singing Fountain" (Nocturne)
                      Η νεράιδα
2. Μπετόβεν "Ποιμενική  Συμφωνία"  II μέρος
                Τα δέντρα ξυπνούν
3. Bach "Magnificat" in D major
               Έρχονται οι αγρότες
4. Μπετόβεν "Ποιμενική  Συμφωνία" Καταιγίδα
              Αρχίζει η καταιγίδα
5. Μπετόβεν "Ποιμενική  Συμφωνία"  II μέρος
     Τα δέντρα ήρεμα κουνάνε τα κλαδιά τους
6. Bach "Magnificat" in D major
    Οι αγρότες παίρνουν τα καλάθια και φεύγουν

Βιβλιογραφία :
Χαραλάμπους Ανδρέας (2003), "Μουσικά Παιγνίδια στην προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία"-το πράσινο, Εκδ.: Ατραπός, Αθήνα.

Δράση και αντίδραση παίζοντας μουσική

  Μια ομάδα παιδιών κάθεται κυκλικά στο έδαφος. Όλα έχουν ένα κρουστό στα χέρια τους. Εννοείται ότι δεν το κρατάνε μόνο αλλά παίζουν κιόλας και μάλιστα πολύ δυνατά. Ο δάσκαλος κάνει αποτρεπτικές χειρονομίες, γίνεται σιωπή. Πρώτος κανόνας: όχι όλοι μαζί, αλλά ένας ένας. Τα παιδιά ψάχνουν να βρούν τη λύση. Ύστερα από λίγες ή πολλές δοκιμές και ανάλογα με την ηλικία και την κοινωνική τους πείρα τα παιδιά βρίσκουν μια εφαρμόσιμη λύση.
  Για παράδειγμα: ένα παιδί  αρχίζει, παίζει για λίγο, μετά παίζει ο διπλανός του, μετά κυκλικά, ο επόμενος. Ένας δεύτερος κανόνας του παιχνιδιού θεσπίζεται: μόνο ένας τόνος θα ακούγεται. Και τώρα ένας τρίτος: στο ρυθμό του τικ τακ ενός ρολογιού θα εναλάσσεται κυκλικά η σειρά των κτύπων. Στη συνέχεια, ένα μικρό ρολόι σιγοχτυπάει σε γρήγορους ρυθμούς. Τότε μπορούν οι προσεχτικοί συμπαίχτες να ακούσουν: Τώρα είναι η σειρά σου!
  Τα παιχνίδια αυτά, όπου τα παιδιά ασκούνται να δρουν και να αντιδρούν και όπου περιορίζεται η χρήση της ομιλίας που κυριαρχεί στο σχολείο και στη ζωή, προάγουν με τον τρόπο τους είδη συμπεριφοράς που είναι σημαντικά για μας τους ανθρώπους. Μαθαίνουμε να συντονίζουμε τις ενέργειές μας με την ομάδα των συμπαικτών, μαθαίνουμε την προσαρμογή. Διαρκεί αρκετό καιρό έως ότου εδραιωθεί το συναίσθημα της συμφωνίας μας. Χρειαζόμαστε πολλές επιτυχίες και επιβεβαιώσεις έως ότου πάνω στην αγκυλωμένη φιλαυτία μεγαλώσει το αίσθημα της γνώσης. Ύστερα από αρκετές ασκήσεις η ένταση η οποία συνοδεύει την επιθυμία για τελειοποίηση, υποχωρεί.
  Μαθαίνουμε όμως επίσης να επιβάλλουμε  το δικό μας ρυθμό, να μην μας μπερδεύουν οι άλλες φωνές, προς τις οποίες συντονιζόμαστε ύστερα από την αποκατάσταση ενός αισθήματος αυτοπεποίθησης, χωρίς να εγκαταλείψουμε τη δική μας συμβολή.

  Για τα παιδιά είναι αρχικά μια αξεπέραστη δυσκολία η τάση να κρατάνε ένα όργανο στα χέρια και να μη θέλουν να παίζουν αμέσως και συνεχώς. Το να είσαι "μέσα σε κάτι" είναι ευκολότερο από το να περιμένεις να μπεις. Το να κάνεις μια παύση και να περιμένεις τη σειρά σου να μπεις, θέλει εξάσκηση. Δεν είναι δύσκολο να αναγνωρίσει κανείς πόσο ωφέλιμη είναι, εν γένει για την ανθρώπινη συμβίωση, αυτη η διαπαιδαγώγηση.
  Παίζοντας μουσική μαθαίνουμε και ασκούμε τον έλεγχο των κινήσεων δια των αισθήσεων επ' ωφελεία, αλλά όχι μόνον, της μουσικής δημιουργίας. Κυρίως στα παιδιά και τους εφήβους, όπου οι αναλογίες μήκους, όγκου και δύναμης μεταξύ των μελών του σώματος τους συνεχώς μεταβάλλονται, η μουσική άσκηση έχει μεγάλη σημασία.
  Η ψυχοκινητική άσκηση ευνοεί την κοινωνικοποίηση, τη δράση και την αντίδραση στα ερεθίσματα της ζωής και μπορεί να συμβάλλει στην ευδιαθεσία και την ασφάλεια του ατόμου.
(Regner, 1988 : 11-14)




Βιβλιογραφία:
 Regner Hermann (1988), "Ας μάθουμε να αγαπάμε τη μουσική", Γερμανικός τίτλος: Musik Lieben lernen, Εκδότης: SCHOTT, Μτφρ.: Κων/νος Σαρρόπουλος, Εκδότης για την Ελλάδα: DIAN BOOKS, Αθήνα.

Δραστηριότητα: "Τα Φύλλα"

  Το θέμα είναι τα φύλλα. Το κάθε δέντρο έχει τα δικά του ιδιαίτερα φύλλα ως προς το σχήμα, το μέγεθος και το χρώμα. Είναι δέντρα που έχουν τα φύλλα τους συνέχεια όλο τον χρόνο. Σε άλλα δέντρα τα φύλλα, το φθινόπωρο, πέφτουν και πάλι την άνοιξη ξαναβγαίνουν. Το φθινόπωρο, σε πολλά δέντρα παίρνουν ένα χρώμα κιτρινωπό.

• Τι ρόλο παίζουν τα φύλλα στα δέντρα, και πολλά-πολλά άλλα. Ένα παιχνίδι μάθησης.
• Έγχρωμες, μεγάλες φωτογραφίες από διάφορα δέντρα με ποικιλία φύλλων σε διάφορα μεγέθη και χρώματα θα εντυπωσιάσουν τα παιδιά.
• Η νηπιαγωγός έχει μαζέψει σ' ένα καλάθι πολλά-πολλά φύλλα, όλων των χρωμάτων, μεγεθών και σχημάτων.
• Τα παιδιά χωρίζονται σε δυο ομάδες. Η μια ομάδα είναι τα πράσινα φύλλα και η άλλη τα κίτρινα.
• Για τη πρώτη ομάδα ήχος το μεταλλόφωνο.
• Για τη δεύτερη ήχος η ξύστρα.
• Όταν η νηπιαγωγός παίξει το μεταλλόφωνο το πρώτο παιδί της α' ομάδας σηκώνεται και μαζεύει πράσινα φύλλα. Μόλις σταματήσει να παίζει, το παιδί ρίχνει τα πράσινα φύλλα στο δικό τους καλάθι και επιστρέφει στη θέση του.
• Η νηπιαγωγός αρχίζει να παίζει τη ξύστρα. Τότε το πρώτο παιδί της β' ομάδας σηκώνεται και μαζεύει κίτρινα φύλλα τα οποία βάζει στο δικό τους καλάθι.
• Με αυτό τον τρόπο, εναλλάξ, παίζουν όλα τα παιδιά, μαζεύοντας αρκετά φύλλα στα καλάθια τους.
• Μετά η νηπιαγωγός βάζει μια ενυπωσιακή μουσική. Τα παιδιά των δυο ομάδων παίρνουν το καλάθι τους και γύρω-γύρω από ένα μεγάλο, άσπρο χαρτόνι αρχίζουν να κολλάνε τα φύλλα, και οτιδήποτε άλλο σκεφτούν, ώστε να φτιάξουν τον δικό τους πίνακα. Οι δυο ομάδες βρίσκονται μακριά η μία από την άλλη.
• Άλλα υλικά που μπορούν να χρησιμοποιήσουν μπορεί να είναι μικρά κλαδάκια, χαρτάκια κομμένα σε διάφορα σχέδια και μήκη, μικρά κομμάτια από κορδέλες, κόλλες γκοφρέ και οτιδήποτε άλλο σκεφτούν ώστε ο πίνακάς τους να γίνει ωραίος.

  Στο τέλος, οι δύο πίνακες θα μπουν στον τοίχο και θα τους χαίρονται οι καλλιτέχνες-δημιουργοί, δηλαδή τα ίδια τα παιδιά.
  Μπορούν ακόμα να δώσουν και όνομα στον πίνακά τους, π.χ. Πρωινό, Ηλιοβασίλεμα, μια βροχερή μέρα, το δάσος κ.λ.π.

Μουσικό έργο:
  "Il Cardelino" Κονσέρτο για φλάουτο του Α. Βιβάλντι
   Με τη μουσική αυτη τα παιδιά κολλάνε τα φύλλα στο χαρτόνι
   για να φτιάξουν το δικό τους πίνακα.(Χαραλάμπους, 2003: 121-125)

Βιβλιογραφία:
Χαραλάμπους Ανδρέας (2003), "Μουσικά Παιγνίδια στην προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία"-το πράσινο, Εκδ.: Ατραπός, Αθήνα

Δραστηριότητα: "Η έφοδος των οργάνων"

 

  Ηλικία: παιχνίδι για όλους
  Υλικά: μουσικά όργανα, Cd
  Διάρκεια: 10-15 λεπτά

  Η ομάδα σχηματίζει ένα κύκλο και γύρω της τοποθετούνται μουσικά όργανα, ένα λιγότερο από τον αριθμό των παικτών. Ακούνε ένα απόσπασμα κάποιου μουσικού έργου. Μόλις σταματήσει η μουσική κάθε ένας προσπαθεί να αρπάξει ένα όργανο όσο πιο γρήγορα μπορεί. Στη συνέχεια ξαναφήνουν τα όργανα και αυτός που δεν κατάφερε να πάρει ένα, φεύγει από τον κύκλο παίρνοντας το όργανο που θέλει για να συνοδεύσει τη μουσική που θα ξαναρχίσει. Κάθε φορά που σταματά η μουσική ένας νέος παίκτης αποκλείεται από τον κύκλο και διαλέγει με τη σειρά του ένα όργανο για να συναντήσει τους άλλους που ήδη συνοδεύουν τη μουσική. Αυτός που θα μείνει μέχρι το τέλος θα είναι ο νικητής.
ΣΗΜ.: Σιγά-σιγά, τα μέλη της ομάδας φτιάχνουν έτσι μια ορχήστρα που συνοδεύει τη μουσική. Έτσι αυτο το παιχνίδι δίνει την ευκαιρία σε μία ομάδα να αυτοσχεδιάσει σχεδόν ασυναίσθητα, ακόμα κι αν αυτοί που συμμετέχουν δεν έχουν παίξει ποτέ μαζί προηγουμένως.
 Έχει ενδιαφέρον να αφήνουμε την ομάδα που σχηματίζεται, να αυτοσχεδιάζει ανεξάρτητα από το Cd  που ακούγεται, είτε τραγουδώντας μαζί της.

 Αυτός που παραμένει μέχρι το τέλος του παιχνιδιού μέσα στον κύκλο μπορεί να πάρει στη συνέχεια ένα σημαντικό ρόλο για το επόμενο παιχνίδι π.χ. σαν διευθυντής ορχήστρας ή να είναι ο παίκτης που θα έχει δεμένα μάτια σε ανάλογο παιχνίδι. (Τόμπλερ, 2002 : 44)


Βιβλιογραφία: Μιχάλης Τόμπλερ (2002), "100 ΜΟΥΣΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ", Τίτλος πρωτοτύπου "HANDBOOK OF MUSIC GAMES MUZIKAAL SPELEN BOEK",(1979) συγγραφέας: GER STORMS, επιμέλεια-μτφρ.: Μιχάλης Τόμπλερ, Εκδ.: orpheus Σ. & Μ. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ ΟΕ, ΑΘΗΝΑ
 

Αυτοσχέδιο μουσικό οργανάκι με Κουδουνάκια

 Μια εύκολη κατασκευή, που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε με τα παιδιά στα πλαίσια συνοδείας τραγουδιών. Ακόμα, χρήσιμο και για τους γονείς που επιθυμούν να το κατασκευάσουν για το παιδί ή μαζί με το παιδί για πολλούς ρυθμικούς πειραματισμούς.

Καλή Επιτυχία!
MusicEfi

Δραστηριότητα "Το άλλο μισό"

• Παίζουν όλα τα παιδιά, χωρισμένα σε δυο ομάδες.
• Η νηπιαγωγός παίρνει μικρές, έγχρωμες φωτογραφίες οι οποίες παρουσιάζουν διάφορα πράγματα, ζώα, πουλιά, αυτοκίνητα, φρούτα, σπίτια, κούκλες και οτιδήποτε άλλο νομίζει.
• Κόβει τις φωτογραφίες στη μέση και τις μισές τις κολλά στα δυο χαρτόνια που βρίσκονται το ένα μακριά από το άλλο. Τα άλλα μισά τα βάζει σε δυο καλάθια μικρά. Το ένα ανήκει στην Α' και το άλλο στη Β' ομάδα.
• Τα δυο χαρτόνια να έχουν τα ίδια, μισά πράγματα, όπως και τα δυο καλάθια.
• Δίπλα στα δυο καλάθια υπάρχουν κόλλες Stic.

• Μόλις αρχίσει η ζωντανή μουσική, π.χ. "Ο Ηπειρώτικος χορός" του Σκαλκώτα, η νηπιαγωγός κτυπά το τύμπανο και τα δυο πρώτα παιδια των ομάδων σηκώνονται γρήγορα, παίρνει το καθένα ένα κομμάτι από το καλάθι του και προσπαθεί να βρει το άλλο μισό στο χαρτόνι και να το κολλήσει.
• Στο τέλος θα δούμε ποια ομάδα συμπλήρωσε όλες τις εικόνες. Θα είναι νικήτρια.

• Ένα παιγνίδι ταχύτητας, που βοηθά τα παιδιά στην παρατηρητικότητα, στη λεπτή κινητικότητα αλλά ταυτόχρονα έχουμε και το μουσικό παράδειγμα.
• Να προσπαθήσουν τα παιδιά να κολλήσουν το μισό ακριβώς στη θέση που πρέπει ώστε η ολοκληρωμένη εικόνα να είναι όμορφη. Είναι μια καλή άσκηση.

Βιβλιογραφία :
Ανδρέας  Χαραλάμπους (2002), "Μουσικά Παιγνίδια στην προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία"-το κίτρινο, Εκδ.: Ατραπός, Αθήνα

Τα Σύννεφα

  Ακολουθεί βίντεο με μία απλή κι εύκολη κατασκευή, όπου μπορούμε να παρουσιάσουμε στα παιδιά την κίνηση των σύννεφων σε συνδυασμό με τον αέρα, αλλά και να προσθέσουμε το φαινόμενο της βροχής. Μπορούμε επίσης, να το εντάξουμε στα πλαίσια αναπαράστασης μίας ιστορίας ή ενός παραμυθιού που διηγούμαστε στα παιδιά.

Καλή Επιτυχία!
MusicEfi

"Πρωϊνό Ξύπνημα"-μικρό δρώμενο

 Το παρακάτω δρώμενο ανήκει στο βιβλίο του Ανδρέα Χαραλάμπους (2002), "Μουσικά Παιγνίδια στην προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία"-το κίτρινο, Εκδόσεις Ατραπός, Αθήνα.

• Παίζουν όλα τα παιδιά
• Βρίσκονται σε διάφορα σημεία της τάξης. Κάνουν ότι κοιμούνται. Ένα ξυπνητήρι κτυπά και όλα πετάγονται και το καθένα από μόνο του, αυτοσχεδιάζει κάτι δικό του στο πρωϊνό ξύπνημα (κάνει ότι πλένετε, βουρτσίζει τα δόντια-κτενίζεται, πίνει το γάλα του, ετοιμάζει την σάκα του).

• Κατα τη διάρκεια της Α' σκηνής ακούγεται η μουσική "Το πέταγμα της μέλισσας" του Κόρσακοφ.
• Μετα ακούγεται η μουσική "Η Άνοιξη" του Βιβάλντι. Και όλα τα παιδιά παίρνουν τις σάκες τους και συναντιόνται στην κεντρική πλατεία (στο κέντρο της τάξης). Εκεί αρχίζουν την κουβέντα, παίζουν, γελάνε.
• Οπότε ακούγεται η αρχή από την "Πέμπτη Συμφωνία" του Μπετόβεν. Τα παιδιά τρομοκρατημένα κοιτούν το ρολόι τους. Άργησαν πολύ. 
• Τότε αρχίζει το έργο "Ο χορός των σπαθιών" του Αράμ Χατσατουριάν και τα παιδιά τρέχουν προς το σχολείο. Η πόρτα όμως είναι κλειστή. Τα παιδιά είναι λυπημένα πολύ. Γι' αυτη τη σκηνή ακούγεται το έργο "Ελαφρύ Ιππικό" του Σιπέ, το μεσαίο μέρος Unisono, στα έγχορδα (15''). Μόνο για λίγο γιατί αμέσως ακούγεται μια ζωηρή-ζωντανή μουσική ...."Ο ρωσικός χορός" του Τσαικόφσκυ και τα παιδιά ζωντανεύουν και αρχίζουν χαρούμενα ν' αυτοσχεδιάζουν διάφορα παιχνίδια.

Τα έργα κατά σειρά και η διάρκειά τους.

1. "Ξυπνητήρι"
2. "Το πέταγμα της μέλισσας" 30''
3. "Η Άνοιξη" 40''
4. Αρχή από την V Συμφωνία 7''
5. "Ο χορός των σπαθιών" του Αράμ Χατσατουριάν 20''
6. Το τμήμα Unisono των εγχορδων από το έργο "Ελαφρύ Ιππικό" του Σιπέ 20''
7. Ρωσικος χορός 30''

  Όλα τα έργα είναι πολύ ωραία και διαφορετικά μεταξύ τους ώστε να βοηθούν πολύ τα παιδιά να τα θυμούνται στην κάθε σκηνή. Είναι και ευκαιρία να "βομβαρδιστούν" οι υποδοχές αισθητικής των παιδιών με τόσα έργα εντυπωσιακά. Το καθένα θα κρατήσει το δικό του ή τα δικά του έργα που το εντυπωσίασαν πιο πολύ και θα αποτελέσουν την αρχή στην αισθητική παιδεία.

"Τα Δάχτυλα" - Λαϊκό

  Στο παρακάτω βίντεο, θα βρείτε ένα λαϊκό στιχάκι, με στόχο την εκμάθηση των δαχτύλων του χεριού. Το έχω χρησιμοποιήσει με την βοήθεια ενός κρουστού μουσικού οργάνου, πάνω στον ρυθμό 7/8 (γνωστός σε πολλούς, ως καλαματιανός).
 Μέσω του ρυθμού/της μουσικής θα δείτε πόσο εύκολα κι ευχάριστα θα μάθει το παιδί τις ονομασίες από κάθε δάχτυλο. Κατάλληλο για μικρότερες ηλικίες παιδιών.

Η Μουσική και οι "προεκτάσεις" της

 
  Όταν ακούμε χαρούμενη μουσική (γραμμένη σε μείζονα κλίμακα) αυξάνεται η απόδοση της εργασίας. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο όταν ακούμε μουσική γραμμένη σε ελάσσονα κλίμακα (δηλαδή λυπημένη).

• Η απαλή μουσική (κυρίως του Μότσαρτ και του Βιβάλντι) ηρεμεί τα βρέφη. Αυτό προέκυψε από μια έρευνα που έγινε στο νοσοκομείο Μητέρων του Λονδίνου. Η εξήγηση βρίσκεται στο ότι ο ρυθμός "Αντάντε" αντιστοιχεί ακριβώς στα 72 χτυπήματα ανά λεπτό. 

• Μια έγκυος μητέρα ηρεμούσε μόνο όταν άκουγε την όπερα "Μαντάμ Μπατερφλάι" του Πουτσίνι. Λίγο αργότερα, το νεογέννητο σταματούσε να κλαίει όταν άκουγε την ίδια όπερα.

• Στο Δημόσιο Μαιευτήριο Πιτιβιέ στη Γαλλία, οι συγγενείς του μωρού που πρόκειται να γεννηθεί ετοιμάζουν τη δική τους χορωδία. 

          Έτσι καλωσορίζουν το μωρό με όσο πιο γλυκιές και τρυφερές μελωδίες μπορούν να
          τραγουδήσουν (ας μην ξεχνάμε πως ακόμη και το έμβρυο ακούει).

•  Στην Αμερική καλλιέργησαν σιτάρι σε δύο διαφορετικά χωράφια. Οι συνθήκες ήταν ακριβώς οι ίδιες και για τις δύο καλλιέργειες. Μόνο που στο ένα χωράφι ακουγόταν μουσική ενώ στο άλλο όχι.

         Το σιτάρι στο χωράφι που ακουγόταν η μουσική φύτρωσε πιο γρήγορα και έδωσε      

         μεγαλύτερους καρπούς.

• Οι αγελάδες αυγάνουν κατα 15-20% την παραγωγή γάλακτος όταν ακούνε μουσική του Μότσαρτ. Αντίθετα, μειώνουν την παραγωγή γάλακτος κατα 35% περίπου, όταν ακούνε δυνατή μουσική του Βάγκνερ ή κομμάτια Τζαζ. (Σακελλαρίδης, 1994 : 44)

Βιβλιογραφία :
           ΣΑΚΕΛΑΡΙΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ (1994), "Παίζοντας με τη Μουσική", Εκδ.: ΕΛΛΗΝΙΚΑ
           ΓΡΑΜΜΑΤΑ, Αθήνα

     

Μοιραζόμαστε τον ρυθμό!

  Ας δοκιμάσουμε να δημιουργήσουμε μία μικρή ορχηστρούλα με τα παιδιά, όπου ο ρυθμός θα βοηθήσει στην συγκέντρωση, στον συντονισμό, στη συνεργασία και στην ικανότητα να ακούνε και να ακολουθούν μαζί την ομάδα.
  Επιλέξτε κρουστά οργανάκια και μοιράστε σε κάθε παιδί από ένα.
Στην ανάρτηση με τίτλο : "Μέσα απ'τα κρουστά τα παιδιά γνωρίζονται" είχαμε κάνει μία πρώτη προσέγγιση στο θέμα αυτό.
Γνωρίσαμε πως 1 χτύπος (ή 1 παλαμάκι) ισούται με 1 χρόνο (στη μουσική ο 1 χρόνος είναι 1 τέταρτο)

 Ας φανταστούμε ότι το 1 τέταρτο, είναι ένα μήλο κι εμείς το κόψουμε στη μέση...

 ....τότε θα έχουμε 2 όγδοα . (Ουσιαστικά είναι το ίδιο σχήμα, μόνο που προστιθεται μία ουρίτσα στο πλάϊ)

Επομένως έχουμε :

 Το τέταρτο θα το λέμε "τα"

  Και το όγδοο θα το λέμε "τι τι"
  Όταν βλέπουμε δύο όγδοα το ένα δίπλα στ' άλλο (όπως στην φωτό) ή τα δύο όγδοα ενωμένα με μία γραμμή, είναι ακριβώς το ίδιο!

  Όταν δημιουργούμε ένα ρυθμικό κομμάτι, στην αρχή γράφουμε τον αριθμό δλδ τον ρυθμό μας.

 
Παράδειγμα 1: Δημιουργήσαμε ένα ρυθμικό, σε 4χρόνους, που μπορούμε να παίξουμε με τα παιδιά.
Σε παιδιά ηλικίας 5χρ και άνω μπορούμε να δημιουργήσουμε καρτέλες ρυθμικών και να ακολουθήσουμε όλοι μαζί ρυθμικά.
 Σε μικρότερες ηλικίες επιλέγουμε πολύ απλά ρυθμικά, όπως στην επάνω φωτό, όπου παίζει 1 φορά η Παιδαγωγός και τα παδιά επαναλαμβάνουν.

 
 Οι κάθετες γραμμές, λέγονται διαστολές. Όταν είναι δύο γραμμές μαζί (δλδ διπλή διαστολή), σημαίνει ότι τελειώνει το κομμάτι μας. Η απόσταση μεταξύ δύο διαστολών λέγεται Μέτρο. 
 Στο ρυθμικό που βλέπουμε, είναι σε 4 χρόνους και είναι συνολικά 2 μέτρα.
Αρχικά, δοκιμάζουμε με παλαμάκια χρησιμοποιώντας,με το στόμα,παράλληλα τα "τι τι" , "τα"  όπου χρειάζεται.
Κι έπειτα, πιο εύκολα θα βγει με τα παιδιά στα κρουστά οργανάκια.
Παραθέτω το παρακάτω βίντεο σαν παράδειγμα:

 
Παράδειγμα 2: To παρακάτω ρυθμικό μας, είναι σε 2 χρόνους.

 Παραθέτω το παρακάτω βίντεο :

 Δημιουργούμε δικές μας καρτέλες με διάφορα ρυθμικά κομμάτια, με γνώμονα πάντα να είναι απλά και κατανοητά για τα παδιά. Έτσι δημιουργείτε ένα κλίμα χαράς, διασκέδασης, πνεύμα συνεργασίας κι αυτοπεποίθησης.

MusicEfi

Δραστηριότητα: " Καλωσήρθατε ! "

  Στην δραστηριότητα που ακολουθεί,  χρησιμοποιούμε τις ηχηρές κινήσεις, όπου μέσα απ' αυτές τα παιδιά βιώνουν το ρυθμό, μιας και αισθάνονται όλο τους το σώμα σαν ένα μουσικό όργανο. Συνειδητοποιούν άμεσα τον τρόπο παραγωγής του ήχου και τις ποικίλες αποχρώσεις τους. Οι βασικές ηχηρές κινήσεις είναι τα παλαμάκια, οι στράκες(το τρίψιμο του αντίχειρα με τον μέσο), χτύπημα με τις παλάμες πάνω στους μηρούς και χτύπημα ποδιών στο πάτωμα.
 Η ιδέα "γεννήθηκε", μέσα από την συνεργασία μου με την ΕΕΜΑΠΕ πριν 3 χρόνια περίπου, στα πλαίσια διδασκαλίας μουσικοκινητικής αγωγής σε Δημοτικό σχολείο Κερατσινίου.

  Καλούμε τα παιδιά να έρθουν σε διάταξη κύκλου, όρθιοι ...

 Η Παιδαγωγός ξεκινά ρυθμικά:  
                                               Καλωσήρθατε στην παρέα μας
                                               Να ομορφύνουμε την ημέρα μας
                                               Με έναν τρόπο μαγικό 
                                               Καλημέρα θα σας πω 

                                               Κα-λη-μέ-ρα  


Εδώ το "Καλημέρα" θα το συνοδεύσουμε με ηχηρές κινήσεις, χωρίζοντάς το σε συλλαβές (κάθε συλλαβή ισούται με 1 χτύπο)
ΚΑ - ΛΗ (2 παλαμάκια)

ΜΕ- ΡΑ (2φορές χτυπάμε μαζί και τις δύο παλάμες πάνω στους μηρούς)
 

 Το βλέπουν μία φορά απο την Παιδαγωγό και μετα τα παιδιά επαναλαμβάνουν όλα μαζί.
Στη συνέχεια, κάθε παιδί διαδοχικά, λέει την "Καλημέρα" χρησιμοποιώντας έναν δικό του συνδυασμό ηχηρών κινήσεων και η ομάδα αφού το δει μία φορά, το επαναλαμβάνει μετά μαζί.

 Η παραπάνω δραστηριότητα, βοηθά στην κοινωνικοποίηση των παιδιών, στην ανάπτυξη της προσοχής και της συγκέντρωσης, χρησιμοποιούν το σώμα σαν ηχητική πηγή κι αναπτύσσεται η δημιουργικότητα κι η φαντασία τους. 

MusicEfi

 

Μέσα απ'τα κρουστά όργανα, τα παιδιά γνωρίζονται.

  Ο εμπνευστής της μουσικοκινητικής αγωγής, Carl Orff είχε πει: "Τον ρυθμό μπορεί κανείς μόνο να τον απελευθερώσει. Ο ρυθμός δεν είναι κάτι το αφηρημένο, είναι η ίδια η ζωή. Ο ρυθμός δρα και επιδρά, είναι η δύναμη που ενώνει τη γλώσσα, τη μουσική και την κίνηση."
Αυτός είναι κι ο σκοπός της δραστηριότητας που ακολουθεί. Δοκιμάστε να ξεκινήσετε διαφορετικά τα πρωϊνά σας, όπου ο ρυθμός των παιδιών παίρνει τον πρώτο λόγο.

  Καθόμαστε σε διάταξη κύκλου, μαζί με τα παιδιά ....

Χρησιμοποιούμε ένα μουσικό όργανο, κρουστό. Ένα χειροτύμπανο, ντέφι, ξυλάκια κ.τ.λ. Σύμφωνα με τον Carl Orff, η απλή συνοδεία με όργανα επιτρέπει ακόμα και σε κάποιον που δεν είχε ποτέ ασχοληθεί με τη μουσική να "παίξει", να συμμετέχει σε κάποιο κομμάτι με σχετική ευκολία.
 
Εμείς, επιλέξαμε ξυλάκια ...

 Κρατήστε στο ένα χέρι το ένα ξυλάκι από το ζευγάρι. Δώστε προσοχή, πώς θα το κρατήσετε, γιατί παίζει ρόλο στην παραγωγή του ήχου.

Καλό είναι να υπάρχει λίγο κενό και να μην ακουμπά όλη η παλάμη πάνω στο ξυλάκι.
Αν κρατάτε τα ξυλάκια σφιχτά , τότε θα διακρίνεται πως ο ήχος τους δεν είναι καθαρός.  Πειραματιστείτε και σίγουρα θα διακρίνετε ακουστικά τις διαφορές.

......και woodblock.

 Πάμε να πούμε με τα παιδιά την Καλημέρα μας !
Ξεκινά η Παιδαγωγός, με τα ξυλάκια. Ας ορίσουμε τον 1 χτύπο με το σχεδιάκι δίπλα (στην μουσική, είναι ένα τέταρτο).

 Χωρίστε την "ΚΑΛΗΜΕΡΑ" σε συλλαβές. Kάθε συλλαβή ισούται με 1 χτύπο (δες φωτό).

 Μετά την "Καλημέρα", μπορεί να πει το καθε παιδί, διαδοχικά, το όνομά του. Στο παράδειγμά μας, χρησιμοποιούμε το κρουστό woodblock. Ομοίως κι εδώ, κάθε συλλαβή ισούται με 1 χτύπο στο κρουστό οργανάκι μας.

 Τα παιδιά, ενθουσιάζονται με τα μουσικά όργανα. Στα τέλη του 1920, ο Karl Maendler βοήθησε στον σχεδιασμό των μουσικών "οργάνων Orff". Τα όργανα Orff, προσφέρουν ακουστικά και οπτικά ερεθίσματα στο παιδί, προκαλώντας το να τα εξερευνήσει και να πειραματιστεί.
Τι πιο ενδιαφέρον λοιπόν, να ξεκινήσετε την ημέρα σας ρυθμικά με την βοήθεια των κρουστών!

MusiEfi