Μουσική Αγωγή Στα Πρώτα Χρόνια Του Παιδιού

Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2015

Τρουφάκια από MusicEfi


                      

Διανύουμε μία περίοδο, όπου τα γλυκά κάνουν αισθητή την παρουσία τους ...γι'αυτό κι εμείς θα μείνουμε σε αυτη τη γλυκιά διάθεση και θα φτιάξουμε μαζί με τα παιδιά ... τρουφάκια!!!
  Όχι, μην αναρωτιέστε.....δεν άλλαξε η θεματολογία του blog. Ο ρυθμός, η κίνηση και ο λόγος θα είναι τα βασικά συστατικά μας, για να ξεκινήσουμε :)

  Εισαγωγή/Κινησιολογικό

  • Είμαστε σε διάταξη κύκλου με τα γόνατα λυγισμένα και τον κορμό κάτω, αλλά χωρίς να καθόμαστε στο πάτωμα. Ζητάμε από τα παιδιά να παρατηρήσουν τον εαυτό τους, την στάση σώματος τους , που έχουν το κέντρο βάρος τους κτλ.
                        

  • Με τον ήχο ενός ρυθμού απο χειροτύμπανο, κάνουμε μία στροφή προς τα δεξιά, αλλάζοντας το κέντρο βάρους και παρατηρούμε τυχόν αλλαγές στη στάση του σώματος.



  • Η παιδαγωγός επιλέγει ένα παιδί ως παράδειγμα και με αφορμή αυτό, ζητάμε από το κάθε παιδί να κάνει πάνω εκεί την ατομική του εξερεύνηση. Εξερευνούν τις αλλαγές στις στάσεις του σώματός τους (διασταυρώσεις) που μπορούν να γίνουν π.χ. αντίθετο γόνατο με κεφάλι, αντίθετη παλάμη με ώμο, γόνατο με αγκώνα κ.τ.λ.
  • Με μουσική υπόκρουση από CD, ζητάμε από τα παιδιά να γίνουν "ζευγάρια" και να ανακαλύψουν περισσότερες διασταυρώσεις του σώματος.


  Το παρακάτω παιχνίδι, το βρήκα στο βιβλίο :
 "First Steps In Teaching Creative Dance To Children" - MARY JOYCE
  Published August 13th 1993 by McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages
  (first published June 1980)
 Παιχνίδι Κινησιολογικό (criss-cross town - "H πόλη της Διασταύρωσης")
  Κάποια παιδιά στέκονται στο κέντρο της αίθουσας. Τα υπόλοιπα κρύβονται, μακριά στις γωνίες της αίθουσας.
  Η Παιδαγωγός ξεκινά την αφήγηση (και τα παιδιά την δράση!):
"Μια φορά κι έναν καιρό, κάποια παιδιά είχαν αποκοιμηθεί σε ένα πάρκο. Αλλά δεν γνώριζαν ότι αυτο το πάρκο ανήκει στην πόλη της Διασταύρωσης!!
 Ξαφνικά, πίσω από τα δέντρα και κάτω από μεγάλες πέτρες ήρθαν κάποιοι περίεργοι άνθρωποι, οι άνθρωποι της διασταύρωσης (criss-cross people). Υπήρχαν criss-cross σκυλιά, criss-cross αράχνες, criss-cross γάτες, criss-cross λαγουδάκια, criss-cross άντρες, criss-cross γυναίκες.
  Μερικές φορές, αυτοί σερνόντουσταν στο πλάϊ, ανάποδα, πάντα όμως με κινήσεις διασταύρωσης. Πλησίαζαν κοντά, πολύ κοντά στα παιδιά που είχαν αποκοιμηθεί, όταν ξαφνικά, τα παιδιά ξυπνούν και τεντώνονται. Τα παιδιά τεντώθηκαν τόσο ψηλά και έντονα, όπου φοβήθηκαν οι άνθρωποι της διασταύρωσης (criss-cross people) και με τον ίδιο τρόπο κίνησης κι όσο πιο γρήγορα μπορούσαν, πήγαν πίσω στην κρυψώνα τους".

Η δραστηριότητα αυτή, μπορεί να επαναληφθεί αλλάζοντας τα παιδιά ρόλους.



  Τραγούδι 
Όταν διασταυρωθούν τα κατάλληλα υλικά, τότε έχουμε ........ένα γλυκό αποτέλεσμα.
Βάλτε τη δική σας μελωδία και ρυθμό, και συνοδεύοντας τους στίχους με κινήσεις μαζί με τα παιδιά, απολαύστε τα μουσικά μας τρουφάκια!!!

     ΤΡΟΥΦΑΚΙΑ
(στίχοι: Έφη Χατζηθεοδωρίδου)

Τι ειν'αυτό; Τι είν'αυτό;
Κι είναι τόσο δα μικρό
Στρογγυλό, σοκολατένιο
Μες στη γλύκα βουτηγμένο

Βούτυρο, μπισκότα, γάλα
και τριμμένο καρυδάκι
Με κακάο και με τρούφα
έχεις τέλειο γλυκάκι ...!



Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2015

Δραστηριότητα: "Άκου ήχο..."

   Στην ανάρτηση με τίτλο "Εφημερίδα (και άλλα αντικείμενα) ως Κίνητρο Έκφρασης", είδαμε τον τρόπο προσέγγισης χρήσης κάποιου αντικειμένου ως μέσο έκφρασης του παιδιού. Η παρακάτω δραστηριότητα, συνδέεται με το άρθρο αυτό, γι' αυτό και σας την παραθέτω.
  •   Αρχικά, συγκεντρώνουμε διαφορετικά είδη χαρτιού (χαρτί γκοφρέ, χαρτί από εφημερίδα, χαρτόνι χοντρό, ριζόχαρτο κ.τ.λ.) και μαζί με τα παιδιά παρατηρούμε στο κάθε είδος τι χαρακτηριστικά έχει π.χ. άγριο/μαλακό στην υφή, χοντρό/λεπτό, αν το ρίξουμε κάτω τι ήχο κάνει, αν το χτυπήσουμε με την παλάμη μας πώς θα ακουστεί κ.ο.κ.
  •   Επιλέγουμε ένα κομμάτι χαρτί από εφημερίδα, ένα κομμάτι απο λαδόκολλα και αλουμινόχαρτο. Με αυτα τα τρία είδη, δημιουργούμε ένα χάρτινο drum όπου το κολλάμε, με χαρτοταινία στο πάτωμα.



  • Στη συνέχεια, κάθε παιδί της ομάδας μας, παίρνει από ένα κομμάτι χαρτί, διαφορετικού είδους και κρατώντας το, κινείται στον χώρο λέγοντας ρυθμικά τα παρακάτω στιχάκια.
"Άκου ήχο που θα βγεί
Άμα παίξεις στο χαρτί
Το κουνήσεις, το χτυπήσεις
Κι ότι άλλο θες εσύ" 
 (στίχοι: Έφη  Χατζηθεοδωρίδου)

  •     Στα δύο πρώτα στιχάκια, τα παιδιά κινούνται στον χώρο, χτυπώντας την παλάμη τους ρυθμικά στο χαρτί.
  • Στα δύο τελευταία στιχάκια κουνάνε το χαρτί στον αέρα κι έπειτα το χτυπούν ρυθμικά. Τελειώνοντας το στιχάκι σταματούν σαν αγάλματα (παύση). 
    


  • Στην παύση, ακούγεται ένας αυτοσχέδιος ρυθμός από το παιδί που κάθεται στο χάρτινο drum. Όταν ολοκληρωθεί το ρυθμικό, επαναλαμβάνονται από την υπόλοιπη ομάδα,οι παραπάνω στίχοι.


  • Από την θέση του παιδιού στο χάρτινο drum , περνάνε διαδοχικά όλα τα παιδιά.
                                                                                                          Καλή Επιτυχία!
                                                                                                              MusicEfi 



Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2015

Εφημερίδα (και άλλα αντικείμενα) ως Κίνητρο Έκφρασης

   Η χρήση ενός αντικειμένου στην ελεύθερη εκφραστική κίνηση βοηθεί το παιδί να απελευθερωθεί και να εκφραστεί καλύτερα και ακόμη αναπτύσσει τη φαντασία του. Το παιδί χρησιμοποιώντας, για παράδειγμα, μια εφημερίδα ή ένα κομμάτι ύφασμα κατα την ώρα της κίνησης πειραματίζεται σύμφωνα με τις δυνατότητες που του προσφέρει το αντικείμενο, με περισσότερη αυτοπεποίθηση και προέκταση της φαντασίας του. Το σχήμα του αντικειμένου καθώς και οι άλλες ιδιότητές του,  είναι ένα κίνητρο για δημιουργική έκφραση.
  Το παιδί προτού χρησιμοποιήσει ένα αντικείμενο θα πρέπει πρώτα να το γνωρίσει. Ν' αντιληφθεί από τι υλικό είναι κατασκευασμένο και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.


  Παράδειγμα: χρήση εφημερίδας
  • Γνωριμία με το αντικείμενο
   Τα παιδιά κάθονται στο πάτωμα σε ημικύκλιο. Το κάθε παιδί:
__ Παράγει ένα ήχο με την εφημερίδα (πιθανό να προέρχεται από τσαλάκωμα, σχίσιμο κλπ )
__ Παράγει μια σειρά από ήχους, όμοιους ή διαφορετικούς
__ Κάνει διάφορα σχήματα στον αέρα ή το πάτωμα με την εφημερίδα (ευθείες, καμπύλες, γωνίες κλπ)
__ Εκφράζει συναισθήματα (ανάλογα με τη χρήση της εφημερίδας)
__ Χρησιμοποιεί την εφημερίδα σαν ένα οποιοσδήποτε άλλο αντικείμενο (καπέλο, μπάλα, αεροπλανάκι κλπ)
  Κατα την εκτέλεση των πιο πάνω δραστηριοτήτων επιμένουμε σε απόλυτη ησυχία και αυτοσυγκέντρωση των παιδιών. Στο τέλος κάθε δραστηριότητας γίνονται παρατηρήσεις και σχόλια ανάμεσα στα στα παιδιά.

  • Κίνηση με το αντικείμενο
  Το κάθε παιδί κινείται χρησιμοποιώντας την εφημερίδα του σαν ένα οποιοσδήποτε άλλο αντικείμενο ανάλογα με τις εμπειρίες του και τη φαντασία του. (π.χ. μπαστούνι, ομπρέλα, καπέλο, ανθοδέσμη κλπ) Σ' αυτή τη δραστηριότητα θα υπάρξουν αρκετά στοιχεία μιμητικής και δραματικής έκφρασης.
__ Σαν μια προέκταση αυτης της δραστηριότητας είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί και ηχογραφημένη μουσική ή μουσική στο πιάνο, την οποία τα παιδιά θα ερμηνεύουν με τις κινήσεις τους και το αντικείμενο.

  • Ζευγάρια
  Σε ένα επόμενο στάδιο και ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης των παιδιών, τα παιδιά είναι δυνατό να εργαστούν και να κινηθούν σε ζευγάρια χρησιμοποιώντας σαν κίνητρο τις εφημερίδες. Το αποτέλεσμα συνήθως είναι μιμητικές κινήσεις και σύντομες δραματικές σκηνές.

  • Ομαδική Εργασία
  Στο τελευταίο στάδιο τα παιδιά ανάλογα πάλι με τις ικανότητές τους, εργάζονται σε μικρές ομάδες. Με κίνητρο τις εφημερίδες, που χρησιμοποιούν είτε σαν αντικείμενα είτε σαν κοστούμια, έχουν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν όχι μόνο απλές μιμητικές κινήσεις, αλλά και σκηνές που χαρακτηρίζονται από δραματική πλοκή.(ΣΕΡΓΗ, 1985: 77-79)



Βιβλιογραφία: ΛΕΝΙΑΣ ΣΕΡΓΗ (1985), "ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ", GUTENBERG, ΑΘΗΝΑ.

Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2015

Ακούω τον ήχο-κάνω το σχήμα

  • Όλα τα παιδιά είναι σε ημικύκλιο.
  • Μπροστά τους έχουν ένα λευκό χαρτί και μολύβι.
  • Έχουμε δύο όργανα και δύο σχήματα:
                 Μεταλλόφωνο - κύκλος
                 Ξύστρα - τρίγωνο


  • Η νηπιαγωγός είναι πίσω από τα παιδιά. Έχει μπροστά της στο θρανίο τα δύο όργανα. Παίζει για λίγο ένα-ένα όργανο π.χ. μεταλλόφωνο και ξύστρα και ζητά από τα παιδιά να φωνάξουν το σχήμα, ανάλογα. Η νηπιαγωγός αρχίζει να παίζει ένα-ένα όργανο αργά.
  • Τα παιδιά ξεχωρίζοντας το όργανο, θυμούνται τι σχήμα αντιπροσωπεύει και κάνουν στο λευκό χαρτί το σχήμα.


  • Στην αρχή η νηπιαγωγός παίζει τα όργανα αργά-αργά. Δεν πρέπει ν' ακολουθεί πάντα την ίδια σειρά. Καμιά φορά παίζει ένα τρίτο όργανο για να δει πως θα αντιδράσουν.
  • Στο τέλος όλα τα παιδιά θα πρέπει να έχουν ζωγραφίσει τα ίδια σχήματα. Σηκώνονται όρθια και κρατάνε την καρτέλα τους και η νηπιαγωγός ελέγχει.
  • Στο παιχνίδι αυτό τα παιδιά θα πρέπει να διακρίνουν το Μεταλλόφωνο  και την ξύστρα και να θυμούνται το σχήμα του κάθε ήχου.
          Στο τέλος μπορούν να χρωματίσουν το κάθε σχήμα με διαφορετικό χρώμα.



Βιβλιογραφία:
Ανδρέας Χαραλάμπους (2001), "Μουσικά Παιγνίδια στην προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία", Εκδόσεις Ατραπός, Αθήνα.

MusicEfi :
Τα μουσικά όργανα που προτείνονται παραπάνω, είναι ενδεικτικά. Φυσικά και μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτά που έχετε στην διάθεσή σας.
Η παραπάνω δραστηριότητα, θα είχε ενδιαφέρον αν την χρησιμοποιούσαμε κινησιολογικά. Δηλαδή, αντί να ζητήσουμε απο τα παιδιά να ζωγραφίσουν το σχήμα στον ήχο που έχουμε ορίσει, θα μπορούσαν να μας παρουσιάσουν το σχήμα με το σώμα τους είτε ατομικά είτε σε μικρές ομαδούλες.

 

Τετάρτη 4 Νοεμβρίου 2015

Παιχνίδι Μίμησης

  Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ίσες ομάδες και κάθονται πλάτη με πλάτη. Ίδια όργανα είναι τοποθετημένα μπροστά από κάθε ομάδα. Στο σήμα του δασκάλου ένας παίκτης από την πρώτη ομάδα παίζει κάτι σε ένα όργανο. Η δεύτερη ομάδα προσπαθεί να προσδιορίσει το όργανο που ακούσθηκε και να απαντήσει με το ίδιο ακριβώς. Αν είναι σωστό, τότε κερδίζει ένα βαθμό.


  Στη συνέχεια ένα άτομο της δεύτερης ομάδας παίζει κάτι και η πρώτη, ακούγοντας προσεχτικά, πρέπει να αντιδράσει με τον ίδιο τρόπο. Αν με τη σειρά της αναγνωρίσει το σωστό όργανο κερδίζει κι εκείνη ένα βαθμό κ.ο.κ.
  Το παιχνίδι μπορεί να γίνει πιο πολύπλοκο αν συμφωνήσουμε να χρησιμοποιήσουμε τα όργανα με ασυνήθιστο τρόπο. Μην ξεχάσετε να καθορίσετε εξ αρχής, μετα πόσους γύρους σταματά το παιχνίδι.
ΣΗΜ.: Αυτή η παραλλαγή είναι αρκετά εύκολη. Μπορούμε να δυσκολέψουμε το παιχνίδι αν συμφωνήσουμε από πριν, ότι κάθε ομάδα πρέπει να αναπαραγάγει ακριβώς, όχι μόνο το όργανο που ακούσθηκε, αλλά και τον ρυθμό που εκτελέσθηκε. (Τομπλερ, 2002: 20)

Βιβλιογραφία : ΤΟΜΠΛΕΡ ΜΙΧΑΛΗΣ (2002), "100 ΜΟΥΣΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ", Τίτλος Πρωτότυπου: HANDBOOK OF MUSIC GAMES, Συγγραφέας: GER STORMS(1979), Μτφρ.: Μιχάλης Τόμπλερ, Εκδ.: edition Orpheus, Σ. & Μ. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ ΟΕ, Αθήνα.


MusicEfi: 
  • Στο παραπάνω παιχνίδι θα πρέπει να έχουμε διπλά μουσικά όργανα, για να μπορούμε να μοιράσουμε τα ίδια σε κάθε ομάδα. 
  • Στο σημείο που αναφέρετε ότι μπορούμε "να χρησιμοποιήσουμε τα όργανα με ασυνήθιστο τρόπο", μπορούν π.χ.να χτυπήσουν ρυθμικά το ξύλο από το τυμπανάκι, αντί το δέρμα ή να σύρουν τα δάχτυλα πάνω στο δέρμα κ.τ.λ.
  • Αν τα μουσικά όργανα δεν είναι αρκετά για το παραπάνω παιχνίδι, μπορούμε να προσθέσουμε είτε αυτοσχέδια μουσικά οργανάκια (που έχουμε φτιάξει με τα παιδιά), πλαστικά ποτήρια κ.τ.λ.

Δευτέρα 2 Νοεμβρίου 2015

Ενδιαφέροντα των παιδιών και χαρακτηριστικά της ανάπτυξής τους

  Τα ενδιαφέροντα των μικρών παιδιών περιστρέφονται γύρω από τους εαυτούς τους, την οικογένεια και τα αντικείμενα του άμεσου περιβάλλοντός τους. Σαν μέσο επικοινωνίας χρησιμοποιούν το λόγο και πολύ συχνά, κυρίως στο παιχνίδι, κάνουν μελωδικούς μονολόγους ή διαλόγους. Επίσης για να συνοδεύσουν τις κινήσεις τους, δημιουργούν ρυθμικά τραγούδια και ασχολούνται με το δραματικό παιχνίδι.
  Οι δραστηριότητες αυτές των παιδιών είναι μια αντανάκλαση της ζωηρής φαντασίας που έχουν σ' αυτή την ηλικία και είναι δείγμα της επιθυμίας τους για εξερεύνηση. Αν και το λεξιλόγιό τους σ' αυτη την ηλικία είναι περιορισμένο, εν τούτοις έχουν ένα ζωντανό ενδιαφέρον για τα παραμύθια και ιστορίες και δείχνουν με ενεργό τρόπο την περιέργειά τους. Μέσα από τις δραστηριότητές τους είναι φανερή η δυνατή επιθυμία τους για ρυθμό, τραγούδι και μίμηση.
  Στα μικρά παιδιά, τα συναισθήματα και οι συγκινήσεις εξωτερικεύονται εύκολα, και μέσα από τη μουσική είναι δυνατό να δημιουργηθεί ένα κανάλι συναισθηματικής απελευθέρωσης. Ένα άλλο χαρακτηριστικό τους είναι η ευαισθησία τους στην κριτική και η θετική ανταπόκρισή τους στον έπαινο. Τα ενδιαφέροντά τους για κάτι, είναι σύντομης χρονικής διάρκειας, αλλά ενόσω διαρκεί δείχνουν ενθουσιασμό και ζήλο. Αυτός ο ενθουσιασμός και ο ζήλος που παρατηρείται στα παιδιά μπορεί να καρποφορήσει, αν δοθούν τα κατάλληλα κίνητρα μέσα από δραστηριότητες σχετικές με τα ενδιαφέροντά τους και μεσα στα πλαίσια των ικανοτήτων τους.



  Στα πρώτα στάδια της μουσικής αγωγής, οι διάφορες μουσικές δραστηριότητες μπορεί να έχουν σαν κεντρικό άξονα ή και σημείο αφετηρίας, ειδικές περιοχές και θέματα σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα των παιδιών. Η εκλογή των θεμάτων θα εξαρτάται από τις εμπειρίες τους για πειραματισμό και εξερεύνηση.
  Μερικά από τα συνηθέστερα θέματα είναι τα ακόλουθα:
  • To παιδί και η οικογένεια
  • Ζώα, παιχνίδια
  • Μέσα μεταφοράς
  • Χειμώνας- χιόνι - Χριστούγεννα
  • Άνοιξη - πουλιά - λουλούδια
  • Καλοκαίρι - θάλασσα - βουνό
  • Φθινόπωρο - βροχή
  • Καιρός - αέρας
(ΣΕΡΓΗ, 1985 : 7-8)

Βιβλιογραφία: ΣΕΡΓΗ ΛΕΝΙΑ (1985), " ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ " Εκδ. GUTENBERG, ΑΘΗΝΑ