Τι είναι η μουσική;

  "Η μουσική δεν μιλάει για πράγματα αλλά για την ευδαιμονία ή τον πόνο της ψυχής". Έτσι έγραψε κάποτε ο Σοπενχάουερ. Το ωραίο δεν είναι πάντα νόστιμο, το άδολο, το πάντα αξιαγάπητο, το θετικό, το ευχάριστο.
  Το ωραίο μπορεί να είναι και δυσάρεστο, ακόμα και ενοχλητικό. Το ωραίο μπορεί να είναι και φοβερό. Η μαθήτευση, λοιπόν, του ατόμου στην ευαισθησία της τέχνης δεν είναι καλοπέραση γιατί διδάσκει (η τέχνη) να συγκινούμαστε από την ευτυχία και τον πόνο σαν ολοκληρωμένες προσωπικότητες.
  Είναι καιρός να αναγνωρίσουμε ότι μόνο ο "συνολικός άνθρωπος" (ο ολιστικός) έχει πιθανότητες επιβίωσης, ο άνθρωπος που μπορεί να συγκεράζει τη σκέψη, την αίσθηση και τη δράση.
  Η έλλειψη ανθρώπινης συναισθηματικής αντήχησης κάνει τον κόσμο μας κρύο και ακατοίκητο.

  Η μουσική δεν είναι καμιά μαγική ουσία, αλλά ένα μέσο μέσα στο οποίο οι άνθρωποι εκφράζονται ολοκληρωτικά και όπου η καρδιά, τα χέρια και το κεφάλι ασκούνται στη συνέργια. (Regner, 1988 : 19).

Βιβλιογραφία :

• Regner Hermann (1988), Ας μάθουμε να αγαπάμε τη μουσική, μτφ.Κων/νος Σαρρόπουλος. Εκδ.για την Ελλάδα DIAN BOOKS

Γιατί οι άνθρωποι κάνουν τέχνη, δημιουργούν ;

 

Είναι το συναίσθημα; Ή η αισθητική ευχαρίστηση ότι ανακαλύψαμε το νόημα ενός έργου τέχνης; Ή η ταύτισή μας με τους ήρωες, τη διάθεση και τις καταστάσεις του έργου τέχνης; Ή η απλή ευχαρίστηση ότι βλέπουμε ή ακούμε κάτι ευχάριστο που έχει ρυθμό; Ή μήπως είναι η διάθεσή μας να φτιάχνουμε και να απολαμβάνουμε κάτι, απλώς για την ευχαρίστηση του πειραματισμού, του "ρίσκου", για το ταξίδι της φαντασίας; Ή, πάλι, μήπως μέσα από την κριτική απόλαυση και δημιουργία των έργων τέχνης, διευρύνουμε το πνεύμα μας, παιδεύουμε το νου μας στην αναζήτηση της γνώσης, της πανανθρώπινης μοίρας, του τρόπου που αισθάνονται, παλεύουν και εκφράζουν τις ιδέες τους οι άνθρωποι από αρχής αιώνων; Μήπως με τον τρόπο αυτό, κατα την αριστοτελική έννοια, μπορεί να εκφραστεί και να κατανοηθεί πληρέστερα ο "παιδευτικός" χαρακτήρας της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας;
  Μήπως όμως έτσι, μέσω της τέχνης, μπορούμε να προχωρήσουμε σε ένα σκαλοπάτι αυτογνωσίας ως ανθρώπινο είδος, σε ένα διαφορετικό είδος γνώσης που είναι ολικό, που ξεπερνά τα όρια αυτού που φαίνεται να ελέγχεται και να επαληθεύεται, δηλαδή της επαγωγικής λογικής, η οποία προχωρά με βήματα γραμμικά και αυστηρά ιεραρχημένα από το ειδικό στο γενικό και αφηρημένο;
  Μήπως η τέχνη, μας προσφέρει τη γνώση της έννοιας της "συνέχειας", καθώς το χθες, η παράδοση, τέμνει το αύριο στο σημείο εκείνο που ξεπηδά ολοζώντανο το σήμερα (το καλλιτεχνικό δημιούργημα του σήμερα); 

  Κι όμως, όλες οι παραπάνω ερωτήσεις μπορούν να λειτουργήσουν ως πιθανά κίνητρα-λόγοι και απαντήσεις στην ερώτηση και αφορούν στο λόγο που οι άνθρωποι, από αρχής αιώνων ασχολούνται με την παραγωγή και κατανάλωση του φαινομένου της τέχνης. (ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ, (1998) :90-91-92)

  "Μιλάμε γενικά για τέχνη από τη φιλοσοφική περίοδο που αρχίζει το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα και φθάνει στο αποκορύφωμά της με τους ρομαντικούς. Πιο πριν, έλεγαν "καλές τέχνες" ή "Μούσες". Ο όρος είναι σχετικά πρόσφατος με την έννοια που μας ενδιαφέρει. Η τέχνη στον ενικό υποδηλώνει κάτι καινούργιο, και όχι μόνο το άθροισμα της αρχιτεκτονικής, της ζωγραφικής, της γλυπτικής, της ποίησης, της μουσικής...." αρχίσαμε να μιλάμε για "την τέχνη" τη στιγμή ακριβώς που την θεωρήσαμε ως αυτόνομη πολιτιστική εκδήλωση"(C.Brunet, 1995).  (ΑΡΝΤΟΥΕΝ, 2000 : 67)


Βιβλιογραφία :

• ΑΡΝΤΟΥΕΝ ΙΖΑΜΠΕΛ (2000), Η ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, μτφ.ΚΑΡΡΑ ΜΑΡΙΛΕΝΑ, Εκδ.ΝΕΦΕΛΗ, ΑΘΗΝΑ
• ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ (1998), ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΝΗΠΙΩΝ, Εκδ.ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ, ΑΘΗΝΑ

 

Η Παιδαγωγική Αξία Της Μουσικής

  Η Μουσική δεν είναι μόνο επιστήμη και "καλή τέχνη", αλλά και μια "παγκόσμια γλώσσα" και ένας "κοινός" τρόπος έκφρασης ανθρώπινων ιδεών, συναισθημάτων και γεγονότων.
  Ως μέσο έκφρασης η μουσική, χρησιμοποιεί το ρυθμό (κίνηση), τη μελωδία και την αρμονία για να περιγράψει χαρά ή λύπη, νηφαλιότητα ή ανησυχία και χρησιμοποιείται για χαλάρωση των εντάσεων ή αύξηση της αυτοπεποίθησης, για μείωση της επιθετικότητας ή κινητοποίηση της νωθρότητας.

   Είναι επιστημονικά ελεγμένο ότι η μουσική επενεργεί ευεργετικά στο συναισθηματικό κόσμο του ανθρώπου και ιδιαίτερα του παιδιού.
  Μια απαλή μουσική, συνδυασμένη με αργές ρυθμικές κινήσεις βοηθά στη χαλάρωση των νεύρων. Μια ζωηρή γρήγορη μουσική κινητοποιεί και το πιο νωθρό παιδί και "μεγαλώνει" την αυτοπειθαρχία του.

  Οι διάφορες ρυθμικές ακουστικές και μελωδικές ασκήσεις συντελούν στην καλλιέργεια της συγκέντρωσης της προσοχής, στην ανάπτυξη του ενδιαφέροντος και στην εκλέπτυνση των κινήσεων του παιδιού.
  Επίσης η μουσική υποβοηθά το παιδί και γενικά τον άνθρωπο να εκφράσει το συναισθηματικό του κόσμο και να επικοινωνήσει, δημιουργεί θετική αυτοϊδέα, καλλιεργεί την προσοχή, τη φαντασία και τη μνήμη. (ΒΟΤΣΟΥ, 1993 : 51-52)


Βιβλιογραφία:
ΒΟΤΣΟΥ ΙΩΑΝΝΗ (1993), "Παιδαγωγικά & Διδακτικά Θέματα" για παιδιά με
                                              "ειδικές" εκπαιδευτικές ανάγκες, εκδ. Ζήτη, Θεσσαλονίκη

Μουσική Αγωγή Στα Πρώτα Χρόνια Του Παιδιού

 Στα παιδιά υπάρχει το ένστικτο για άμεση ανταπόκριση. Η αίσθησή τους για μουσική αρχίζει νωρίς. Οι πρώτες τους κινήσεις είναι γεμάτες ρυθμό όπως, δυο χέρια που κινούνται, δυο πόδια που κλωτσάνε. Το βρέφος πάλι, όταν κλαίει, πειραματίζεται ασυνείδητα, σε διάφορους τόνους, πολύ πριν χρησιμοποιήσει τις φωνητικές του χορδές για ομιλία. Μέσα από τον πειραματισμό θα ανακαλύψει την αίσθηση του ήχου, την ευχαρίστηση της σωματικής κίνησης, και τη χαρά του τραγουδιού.
  Οι γονείς, η δασκάλα πρέπει να ενθαρρύνουν και να απολαμβάνουν τη δημιουργική ικανότητα των παιδιών ειτε στις αυτοσχέδιές τους μελωδίες ειτε στην ελεύθερή τους κίνηση όταν ακούνε  μουσική.

  Μουσική μπορεί να υπάρχει σ'οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας του παιδιού. Την ώρα του παιχνιδιού, του ντυσίματος, του μπάνιου. Συνθέτουν στο παιχνίδι τους τραγούδια, ποιήματα, ρίμες, χορούς. Η μουσική σ'αυτή την ηλικία είναι μια τέχνη δράσης σε αντίθεση με την τέχνη του εκτελεστή ή του θεατή.  (ΣΕΡΓΗ, 1982 : 4-5)


Βιβλιογραφία:
ΣΕΡΓΗ ΛΕΝΙΑ (1982), Δημιουργική Μουσική Αγωγή Για Τα Παιδιά Μας, Αθήνα, Εκδ.GUTENBERG

Η Μουσική Και Το Παιδί

  Η σημασία της μουσικής στην εκπαίδευση του παιδιού είναι μεγάλη. Ξέρουμε πόσο άμεσα επενεργεί η μουσική στο συναισθηματικό κόσμο του ανθρώπου, ιδιαίτερα όταν ο κόσμος αυτός είναι ο εύπλαστος και  ευαίσθητος συναισθηματικός κόσμος του παιδιού.

  Η εύθυμη μουσική για παράδειγμα, μας χαροποιεί και, αντίστροφα, όταν είμαστε χαρούμενοι, θέλουμε να εκφράσουμε τη χαρά μας τραγουδώντας ή σφυρίζοντας. Η μουσική με το να βοηθά στην έκφραση συναισθημάτων μας, θετικών ή αρνητικών συντέλει στην ανάπτυξη μιας όσο το δυνατό πιο ισορροπημένης προσωπικότητας.
  ΣΤΟΧΟΣ ΕΙΝΑΙ : η ευχαρίστηση που παίρνουν από τη μουσική, η ευαισθησία που αναπτύσσεται σ'αυτά μέσω της και η πειθαρχία που αποκτούν από τη συμμετοχή τους στις μουσικές δραστηριότητες να τα βοηθήσουν να μεγαλώσουν περισσότερο ευτυχισμένα, περισσότερο ώριμα και έτοιμα να παίξουν τον ρόλο τους στην κοινωνία.

  Μέσω του ομαδικού τραγουδιού, της κίνησης των παιχνιδιών με τραγούδι και των ομαδικών εκτελέσεων ενόργανης μουσικής, προσφέρονται θαυμάσιες ευκαιρίες στα παιδιά για κοινωνικοποίηση. Η αίσθηση της κοινωνικότητας είναι απαραίτητη, ιδιαίτερα στα ντροπαλά παιδιά και σ' αυτά που για διάφορους λόγους αρνούνται συνεργασία.
  Η μουσική είναι ίσως το μόνο μέσο που θα ενθαρρύνει ένα αποτραβηγμένο παιδί να βγει από το καβούκι του και να επικοινωνήσει με τον κόσμο γύρω του. Η μουσική μπορεί και έχει τη δύναμη, να κεντρίσει τη φαντασία του και να του αποκαλύψει άγνωστες, και στον εαυτό του ακόμη, δημιουργικές δυνάμεις.
  Πάνω απ'όλα όμως, η μουσική προσφέρει στο κάθε παιδί πραγματική χαρά και ευχαρίστηση. Αυτό το συναίσθημα της χαράς το παιδί δεν θα το κρατήσει μόνο για τον εαυτό του, αλλά θα το χαρίσει και στους άλλους, στην οικογένειά του, στους φίλους του.  (ΣΕΡΓΗ, 1982 :3-4)